- غده پاراتیروئید (غُدْ دَ / دِ یِ رُ)
این غده از نظر ترشح داخلی و اثر فیزیولوژیکی دارای اهمیت خاصی است. تعداد این غده چهارتاست: دوتای آن در بالای غدۀ تیروئید و تقریباً چسبیده به غدۀ تیروئید است و دوتای دیگر در سطح خلفی غده است، اهمیت این غده به اندازه ای است که اگر تمام آن از حیوانی برداشته شودحیوان می میرد. این غده در ترشح خود دارای ترکیبی است به نام پاراتورمون که وجود آن در خون باعث کنترل متابولیسم کلسیم است، یعنی عمل جذب و دفع کلسیم را تنظیم می کند. اگر عمل غده زیاد شود کلسیم خون زیاد می گردد. بالعکس اگر در حیوان این غده را بردارند از کلسیم بدن کم می شود، حالت حزن و اضطراب روی میدهد، و سبب بالا رفتن درجۀ حرارت، نامنظمی ضربان قلب، زیادی ترشح بزاق، تشنج عضلات، زیادی حرکات تنفسی می گردد و پس از یک هفته حیوان می میرد. کم شدن کلسیم بدن موجب پوک شدن استخوانها و شکستن آنها می گردد که با تزریق ترکیبات کلسیم میتوان حیوان را زنده نگاه داشت یا از عوارض کمی کلسیم جلوگیری کرد. دیگر ایجاد قوز در انسان است که در نتیجۀ کم شدن کلسیم وضع استخوانها نرم و در اثر فشار وزن بدن اسکلت تغییر شکل پیدا می کند. غدۀ پاراتیروئید خاصیت ضد سم دارد به طوری که برداشتن غده سبب ایجاد تشنجات حیوان می شود (در اثر هیپوکلسیمی). زیرا کلسیم تعدیل کننده قابلیت تحریک عضلات است و اثر مسکن در روی اعصاب دارد. (کالبدشناسی دکتر نیک نفس چ دانشگاه ص 303)
